Eind 2018 heb ik bij MYOS een opleiding bindweefselmassage gedaan, omdat ik merkte dat een massage gericht op spieren en gewrichten niet altijd het gewenste resultaat heeft. Inmiddels heb ik zeer goede ervaringen met bindweefselmassage bij cliënten met structurele pijn in de nek, schouders en rug en regelmatig terugkerende hoofdpijn. In deze BLOG vertel ik wat bindweefselmassage is, bij welke klachten het helpt en hoe het werkt.
Wat is bindweefselmassage
Bindweefselmassage is een massage van het onderhuidse bindweefsel. Bindweefsel, in het Engels ‘connective tissue’ genoemd, heeft behalve de functie van ‘verbinden’ ook een belangrijk steunfunctie, afweerfunctie, transport- en voedingsfunctie. Kortom ‘bindweefsel’ is een veelzijdig beschermend weefsel dat zich overal in het lichaam bevind: onder de huid, maar ook rond spieren, pezen, botten en tussen de organen. Bindweefselmassage richt zich op het onderhuidse bindweefsel.
Waarom bindweefselmassage
De weefsels van het menselijk lichaam kun je beschouwen als een soort ‘lasagne’ van verschillende lagen, bestaande uit (van buiten naar binnen): huid, onderhuids bindweefsel, spieren, pezen en gewrichten. Klachten aan spieren, botten en zelfs aan organen kunnen veroorzaakt worden door bindweefselproblemen. Als dit het geval is dan zal een spiermassage of gewrichtsrotatie dus niet (of onvoldoende) helpen. Indien de oorzaak zit in het bindweefsel dan zal dat aangepakt moeten worden.
Oorzaken van bindweefsel problemen
Veranderingen in het bindweefsel kunnen ontstaan door schade als gevolg van een blessure, een ongeluk of een operatie, die niet goed herstelt. Ook aanhoudende stress of pijn kan een oorzaak zijn van veranderingen in het bindweefsel. Na 7-10 dagen al kunnen zich de volgende veranderingen in het bindweefsel voordoen: meer spanning, minder doorbloeding, verzuring, vochtverlies en een verhoogd glucose gehalte. Als gevolg hiervan zal het bindweefsel verkleven; de huid zal gevoeliger aanvoelen, de huidtemperatuur daalt en voelt vochtiger aan (zweterig).
Hoe kan het dat bindweefselmassage (ook) helpt bij klachten aan spieren, botten en organen?
Het antwoord hierop is terug te voeren op de embryonale groei. Uit één segment in de wervelkolom van een embryo ontstaat een stuk huid, een aantal spieren, gewrichten en organen. In een volgroeid lichaam ‘verzorgt’ elke zenuw die ontspringt uit het ruggenmerg een deel van de huid (dermatoom), een aantal spieren (myotoom), een aantal gewrichten (sclerotoom) en een aantal organen (viscerotoom). Bijvoorbeeld de 2e cervicale zenuw (de zenuw die uittreed tussen de 1e en 2e halswervel) reguleert de huid van het hoofd, de trapeziusspier en is betrokken bij het functioneren van de schildklier, het hart, de slokdarm en de longen. Een probleem in het bindweefsel zoals boven beschreven, dat niet verholpen wordt, kan dus leiden tot klachten in de spieren, gewrichten en organen die met die bindweefselzone samenhangen. In dit geval spreekt men van een ketenprobleem. Andersom kan echter ook: namelijk dat een probleem met een orgaan, spier of gewricht kan leiden tot een aantasting van het bindweefsel.
Onderzoek en behandeling
Lichamelijk onderzoek zal moeten uitwijzen of en waar er sprake is van spanning of verkleving van het bindweefsel. Dit kan door (visuele) inspectie van de huid en het ‘voelen’ van de spanning door het vastpakken van huidplooien aan beide zijden van de ruggenwervel. Wanneer een huidplooi moeilijk op te pakken is en het oppakken met pijn gepaard gaat, is dat een duidelijke aanwijzing voor verkleefd bindweefsel. Aan de hand van de positie van de bindweefselzone langs de wervelkolom kan gekeken worden welke spieren, gewrichten en organen hierbij horen. Past dit bij de klachten dan is het aannemelijk dat het bindweefsel een rol speelt bij die klachten. De behandeling bestaat uit het toepassen van een groot aantal technieken: vegen, schuiven, plooien, strippen, kneden, duimen, rollen, haken, halen en plokken. De ‘rol’- techniek is de bekendste. Toepassen van de technieken gaat meestal gepaard met behoorlijk wat (scherpe) pijn. Op een schaal van 1-10 mag de pijn niet meer dan een 7 zijn, anders schiet het lichaam in de weerstand. Het is dan ook van belang om tijdens de behandeling over en weer goed te communiceren, zodat de pijngrens van de cliënt niet overschreden wordt. Bindweefselmassage kan overal op het lichaam worden toegepast.
Lees bijvoorbeeld de ervaring van Sieta en hoe zij al na een paar behandelingen minder pijn en meer bewegingsvrijheid ervoer.
c) Rianne Zandee, januari 2019